فرار از ویروس مهاجرت به روستا

 

بعد از دو ماه از رخنه کووید-١٩، درآمد ناشی از فروش صنایع‌دستی و سایر محصولات در روستاها ‏به گردشگران نيز تقریباً به صفر رسيده است

چراغ اقامتگاه‌های گردشگری روستایی خاموش شده و با شیوع ویروس کرونا، ورود ‏گردشگران به روستاها کاهش اساسی داشته، اما مرکز پژوهش‌های مجلس خبر داده که بعضی ‏خانوارهای شهری به قصد مهاجرت موقت، به نواحی روستایی و عشایری رفته‌اند. این مرکز در ‏گزارش خود نوشته است: «این درحالی است که كنترل‌نشدن رفت‌وآمد شهرنشینان، به دلیل ضعف ‏اساسی در امكانات بهداشتی و درمانی این نواحی، می‌تواند آثار منفی قابل توجه و جبران‌ناپذیری به ‏دنبال داشته باشد.»

 

براساس این گزارش، بعد از دو ماه از رخنه کووید-١٩، درآمد ناشی از ‏فروش صنایع‌دستی و سایر محصولات در روستاها به گردشگران نیز تقریباً به صفر رسیده است و از ‏بین كسب‌وكارهای روستایی و عشایری، عمیق‌ترین آثار منفی را اقامتگاه‌های گردشگری روستایی و ‏عشایری شاهد بوده‌اند. ‏

 

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، روز گذشته با انتشار گزارش معاونت پژوهش‌های ‏زیربنایی و امور تولیدی دفتر مطالعات زیربنایی، چالش‌های کسب وکارهای روستایی و عشایری در ‏دوره شیوع کرونا را تحلیل کرد. این گزارش براساس مصاحبه‌های میدانی با روستاییان و عشایر در ‏برخی از مناطق منتخب كشور به بررسی چالش‌های كسب‌وكارهای نواحی روستایی و عشایری و ‏خدمات توسعه كسب وكار، ناشی از شیوع كرونا پرداخته و از ضرر کسب‌وکار روستاییان و عشایر و ‏روش‌های گذر از بحران می‌گوید.‏

 

مهاجرت موقت به روستا

از روزهای ابتدایی شیوع ویروس، با وجود هشدارهای بسیار و با اینکه راه‌ها را رفته‌رفته بستند و ‏محدود کردند، رفت‌وآمد به نواحی روستایی بیشتر شد. براساس گزارش مجلس، هرچند امكانات ‏بهداشتی و درمانی در نواحی روستایی و عشایری بسیار كمتر از نواحی شهری است، ولی به دلیل ‏پایین‌تر بودن تراكم جمعیت در این نواحی، شواهد حاكی از آن است كه برخی از خانوارهای شهری، ‏به خصوص خانوارهایی كه یا رأساً یا اقوام و فامیل آنها در نواحی روستایی خانه داشته‌اند، در ایام ‏شیوع كرونا اقدام به مهاجرت موقت به نواحی روستایی و اسكان در اقامتگاه‌های روستایی كرده‌اند.

 

‏این روند به‌ویژه در روزهای ابتدای شیوع ویروس مشهود بوده است، هرچند در بعضی موارد خود ‏بومیان به ناچار جلوی ورود افراد غیربومی را به منطقه‌شان گرفتند. گزارش دفتر مطالعات زیربنایی ‏از شواهدی می‌گوید که نشان می‌دهد برخی از خانوارهای شهری، در ایام شیوع كرونا اقدام به ‏مهاجرت موقت به نواحی روستایی كرده‌اند. این درحالی است که با توجه به اینكه در نواحی مذكور، ‏تراكم جمعیتی خیلی پایین‌تر از شهرها بوده و محیط ایزوله‌تر از عوامل آلاینده است، شیوع كرونا ‏در ترغیب ساكنان روستاها و مناطق عشایری برای مهاجرت به شهر نقشی نداشته است. ‏

 

تعطیلی بومگردی‌ها

و کاهش فروش صنایع‌دستی

اقامتگاه‌های گردشگری روستایی تعطیل شده و به دلیل ممنوعیت‌های مسافرتی، ورودی گردشگران ‏به روستاها كاهش اساسی داشته است. گزارش مرکز پژوهش‌ها می‌گوید به تبع این موضوع، درآمد ‏ناشی از فروش صنایع‌دستی و سایر محصولات در روستاها به گردشگران نیز تقریباً به صفر رسیده ‏است. در این دوره بسیاری از روستاییان، به دلیل تعطیلی، حتی قادر به فروش محصولات خود در ‏بازارهای محلی هم نبوده‌اند. این درحالی است که در سال‌های گذشته، محصولات فراوانی چه از ‏محل عرضه به ساكنان بومی و چه از محل عرضه به گردشگران به فروش می‌رسید و حالا این ‏میزان با شیوع كرونا به حداقل خود رسیده است. از طرف دیگر كاهش فروش صنایع دستی هم در ‏این دوره قابل توجه بوده است. بر این اساس هرچند بخش تولید محصولات روستاییان و عشایر ‏كمتر متضرر شده، ولی به دلیل اختلال در بازار این محصولات، درآمد و قدرت خرید تولیدكنندگان ‏كاهش یافته است. در ادامه قراردادهای خرید محصول از تولیدكنندگان روستایی و عشایری كه ‏هرساله منعقد می‌شد هم كاهش یافته است‎.