کندوله؛ روستایی از آل‌ بویه

 کندوله یکی از 14 روستای هدف گردشگری استان کرمانشاه در شهرستان صحنه است که در 62 کیلومتری شهر صحنه و 80 کیلومتری مرکز استان کرمانشاه قرار دارد. این روستای زیبا از شمال به کوه «کوله بزرگ» و «دره قلعه»، از غرب به کوه «16تپه» و از جنوب به کوه «پیر آفتاب» محدود می‌شود.

 
روستای کندوله در ناحیه کوهستانی استقرار یافته و آب و هوای آن معتدل و کوهستانی است. در واقع از آنجایی که کندوله در بهار و تابستان معتدل و در پاییز و زمستان سرد است بهترین زمان سفر به این روستا در دو فصل اول سال است.

 معابر پهن و مشجر
روستای کندوله در کوهپایه استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکز دارد. این روستا معابر عریض دارد و در برخی از آنها درختان بلند و نهرهای آب، فضای دلپذیری را به وجود آورده است. تاکستان‌های زیبا و متعددی که در فصل تابستان خوشه‌های انگور از تاک های آن آویزان می‌شود، مناظری بسیار جذاب پدید می‌آورد، همچنین باغات پلکانی واقع شده در دامنه کوه بر غنای این مناظر افزوده است. 

 خانه‌های روستاییان از نوع معیشت و فعالیت روستاییان متأثر شده و غالباً دارای ایوان هستند. عمده مصالح به کار رفته در خانه‌ها، خشت و گل است که هنرمندانه به کار گرفته شده‌اند. دیوار خانه‌های خشتی به دلیل سرمای سخت زمستان ضخیم است و در قاب روزنه‌ها پنجره‌های کوچکی تعبیه شده است. سقف خانه‌ها مسطح و با تیرهای چوبی و اندود کاهگل پوشیده شده است. در ساخت خانه‌های جدید از مصالح مقاوم آهن، گچ، آجر و سیمان استفاده می‌شود.

  انواع درختان شامل کیکم، بلوط، گویج، بلالوک، ارژن و همچنین پونه، گل گاو زبان، گل کبود، گل ختمی، بومادران و گون که مصارف دارویی نیز دارند، دشت دینور را به ویژه در بهار و تابستان به بهشتی زیبا مبدل می‌سازند. این دشت زیستگاه انواع پرندگان و جانورانی مانند کبک، تیهو، گرگ، روباه و خرگوش است.

  روستایی از آل بویه
برخی بناهای روستا را به «آل بویه» نسبت می‌دهند و گفته می شود این محل در اصل مکان قلعه «رکن الدوله» بوده که بعدها به صورت کندوله درآمده است. این نام در تلفظ محلی «کنوله» نامیده می‌شود. البته بنا به روایتی دیگر «کند»در زبان ترکی به معنای ده است و چون این ده مرکز حکومت (الدوله) و جایگاه شاهزادگان ساسانی بوده به اختصار به کندوله تغییر نام یافته است. 

 زیارتگاه های کندوله
بناهای «امامزاده پیرافته»، «قلعه مردان» و آثار باقی مانده دیگر نشانگر قدمت و سابقه تاریخی این روستاست. بر فراز تپه بلند «پیرافته» بقعه امام زاده پیرافته قرار دارد که از بناهای روستا به شمار می رود. همچنین در حوالی دهکده کندوله بقعه «نوربخش» واقع شده که محوطه اطراف آن به عنوان گورستان روستا مورد استفاده قرار می گیرد. «قلعه مروان» نیز بر بالای کوه دره «قه لا» در شمال شرقی کندوله واقع شده و مردم کندوله معتقدند که این قلعه محل پنهان شدن مروان خلیفه اموی بوده است.